مقاله علمی : یک مقاله ی علمی گزارش نوشته شده و انتشار یافته ای است که نتایج تحقیقات اصلی جدید در آن حوزه تخصصی را تشریح می نماید که باید دارای دو خصلت اصالت و ابداع باشد و نتایج آن ها به کاربردها، روشهای و مفاهیم و مشاهدات جدید در زمینه علمی با هدف پیشبرد مرزهای علم و فن آوری منجر گردد به شکل ساده تر با جملات دقیق تر می توان بیان نمود که یک اثر علمی معتبر: (1) اولین انتشار نتایج تحقیق اصلی است، (2) به شکلی است که همکاران محقق می توانند آزمایش ها را تکرارکنند ونتیجه گیری ها را بررسی و مقایسه نمایند (3) درژورنال یا یک منبع معتبر منتشرمی شود طوری که به آسانی دردسترس جامعه علمی قرارگیرد. نوشتن مقاله مستلزم رعایت اصولی در ابعاد مختلف محتوایی، ساختاری و نگارشی است.
عنوان: عنوان مقاله ی علمی باید کوتاه و گویا باشد، به طوری که واژگان تشکیل دهنده آن حداکثر بیش از 15 واژه نباشد، ضمنا عنوان نباید به صورت جمله کامل باشد. ( پرهیزگار & آقاجانی افروزی, 1390) یا « عبارتی است که نظر محقق را به صورت خبری، بیان می دارد. در این شرح، مسأله و فرضیه، با توجه به زمینه علمی آنها، در قالب واژه هایی کلی بیان می گردد. (ظهوری, 1378)
کلمات کلیدی : معمولاً در انتهای چکیده، واژگان کلیدی پژوهش را بیان میکنند تا به خواننده کمک کنند، پس از خواندن چکیده و آشنایی اجمالی با روند تحقیق، بفهمد چه مفاهیم و موضوعاتی در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است. معمولاً با توجه به حجم و محتوای مقاله، پنج تا هفت واژه کلیدی در هر مقاله بیان میشود. (سرمد, بازرگان , & حجازی, 1384)
خلاصه ( چکیده ): چکیده مقاله بایستی در برگیرنده تمام قسمت های یک مقاله ، اعم از مقدمه، هدف، روش، یافته ها و نتیجه گیری باشد . چکیده بایستی براساس راهنمای نویسندگان مجله ای باشد که قرار است مقاله برای آن ارسال گردددر
بیشتر مجلات و همایش ها برای چکیده محدودیت تعداد کلمه ای قرار می دهند که تعداد این کلمات عموماً حد فاصل 150 تا 250 کلمه می باشد. (نکئویان, 1390)در این بخش اهداف اصلی تحقیق مشخص و مخاطب با سرعت و دقت بیشتری به هدف نویسنده نزدیک و نتیجه گیری مینماید.
مقدمه : نحوه نوشتن مقدمه به این صورت است که مطلـب بـه صـورت عمومی و وسیع شروع شده و سپس محدود میشود و با مطـرح کردن سوال یا فرضـیه تحقیـق و هـدف از انجـام مطالعـه پایـان مییابد. به طورکلی مقدمه شامل سه قسمت مرور مقالات، سؤالات یا فرضیه تحقیق و هدف تحقیق است وبابد بتواند توجیه و استدلال لازم برای مطالعه را فراهم نماید .
(نکئویان, 1390)
مقدمه باید به زبانی محکمه پسند به خواننده گفته شود ( پرهیزگار & آقاجانی افروزی, 1390)
مواد وروشها : ارائه جزئیات کافی برای تکرار مطالعه و تولید نتایج بهتر است به صورت پاراگراف های کوتاه و جدا جدا ارائه گردند. روش تحقیق، جامعه آماری، نمونه آماری و روش نمونه گیری، ابزار جمع آوری داده ها، روش جمع آوری داد ها، روایی یا اعتبار( VALIDITY )ابزار اندازه گیری داده ها، پایایی یا قابلیت اطمینان ( RELIABILITY )ابزاراندازه گیری داده ها، روش تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون های مورد استفاده به منظور تأیید یا رد سؤالات/فرضیات، مشکلات و محدودیت های احتمالی. ( پرهیزگار & آقاجانی افروزی, 1390) هدف اساسی از بیان روش آن است که به گونهای دقیق، چگونگی انجام پژوهش، گزارش گردد تا خواننده بتواند آن را تکرار نماید و همچنین درباره اعتبار نتایج داوری کند؛ بنابراین مؤلف باید همه مراحل اجرا، از جمله آزمودنیها، ابزارهای پژوهش، طرح پژوهش، روش اجرا و روش تحلیل داده ها را بیان کند. (نکئویان, 1390)
نتایج: در این بخش به ارائه یافته های محقق میپردازد که باید ضمن کوتاه و جذاب بودن واضح و ساده نیز باشد چراکه دراین بخش هست که داده های تحقیق و مقاله در اختیاز مخاطبان قرار میگرد براساس نوع و عنوان مقاله، این تیتر بهتر است حدود 3 الی 10 صفحه A4 باشد. در این قسمت محقق باید به نتیجه معقول، منطقی و مستدل برسد. نداشتن تعصب و سوگیری غیرمنصفانه در نتیجهگیری، ارتباطدادن نتایج با مباحث مطرح شده در پیشینه، ارائه راهبردها و پیشنهادهایی برای تحقیقات آینده، مشخصکردن نقش نتایج در پیشبرد علوم بنیادی و کاربردی و امثال آن، از جمله مواردی است که محقق باید به آنها توجه داشته باشد. در این بخش، نتایج به دست آمده از تحقیق به صورت زمان گذشته و فعل مجهول یا معلوم نوشته م ی شود . "نتایج بایستی به صورت واضح و بدون تفسیر نوشته شوند که به صورت متن ، جداول ، نمودار یا شکل یا ترکیبی از آنها ارائه میگردد. (نکئویان, 1390)
بحث و مقایسه: محقق پس از به اتمام رساندن تحقیق، می بایست نتیجه فرضیات خود را با نتایج فرضیاتی که مشابه کار وی بوده اند(آنهایی که در بررسی پیشینه آمده اند) مقایسه نماید. با انجام این کار برای تمامی فرضیات، وجوه اشتراک و افتراق تحقیق و پروژه شما نسبت به پروژه های مشابه مشخص می شود. انجام این فعالیت می تواند منجر به یافته های جدید میگردد. در هر صورت نکته بسیار مهم این است که خواننده تصور کند شما چیزی نو و بدیع را به دنیای علم و دانش عرضه کرده اید. این تیتر بهتر است بین 5 تا 15 سطر باشد. "بحث مقاله را میتوان به زمان حال یا گذشته نوشت ولی لازم است زمان مورد استفاده در تمامی متن آن یکنواخت باشـد." (نکئویان, 1390)
منابع: منابع شامل آن دسته از کتاب ها، نشریه ها و سایر مواردی است که پژوهشگر در تحقیق خود مورد استفاده و استناد قرار داده است. تمام منابع استفاده شده در متن گزارش باید در فهرست منابع آورده شود و هر یک از منابع فهرست شده، باید در متن مورد استفاده قرار گرفته باشد. معمولاً فهرست منابع باید برحسب نام خانوادگی مؤلفان و به صورت الفبایی تهیه شود .که منابع بر حسب استانداردهای تعیین شده مثل APA ،هاروارد و... رفرنسدهی میگردند .
ضمائم:حاوی اطلاعات تکمیلی که جزئیات بیشتر آن در متن مقاله هست مثل ابزار اندازه گیری و پرسشنامه ها و مستندات تکمیلی اگر مقاله علمی دارای مطالبی باشد که در گزارش پژوهش علمی ضروری نیست، مؤلف آن را در پیوستها، ضمیمه مقاله مینماید.
منابع :
پرهیزگار , م. م., & آقاجانی افروزی, ع. ا. (1390). روش شناسی تحقیق پیشرفته در مدیریت با رویکرد کاربردی. تهران: دانشگاه پیام نور.
سرمد, ز., بازرگان , ع., & حجازی, ا. (1384). روش تحقیق در علوم رفتاری (نسخه 11). تهران: انتشارات آگه.
ظهوری, ق. (1378). کاربرد روشهای تحقیق علوم اجتماعی در مدیریت. تهران: انتشارات میر.
نکئویان, ع. ا. (1390). چگونه یک مقاله علمی بنویسیم؟. مجله جراحی استخوان و مفاصل ایران, 9(2), 89-93.